Direct contact? Bel een coördinator.
Wie past er niet?
Soms zijn het niet de grote gebeurtenissen, maar een simpel gesprek dat je stil doet vallen. Een zin, een besluit, een oordeel — en ineens voelt de lucht anders. In de zorg werken we met mensen, met hun verhalen, hun littekens, hun pogingen om zich staande te houden. Maar wat gebeurt er wanneer iemand niet meer ‘past’? En wat zegt dat eigenlijk: niet passen?
Vandaag heb ik zo’n gesprek. Zo’n gesprek waarbij de lucht in de kamer met elke uitgesproken zin een beetje zwaarder wordt.
“Ja,” zegt de begeleider, “ik val maar meteen met de deur in huis. Ze moet verhuizen.”
Ik kijk haar aan.
“Ze moet verhuizen? Waarom moet ze verhuizen?”
Het antwoord komt zonder aarzeling.
“Haar gedrag past niet meer. De begeleiding kan het niet aan. Ze vertoont te veel borderline-kenmerken.”
En daar zit ik dan. In mijn hoofd zie ik geen ‘probleemcliënt’, maar een vrouw die getraumatiseerd is door haar verleden.
Een vrouw die haar hele leven bij haar ouders woont en pas sinds een jaar in een instelling verblijft.
Een vrouw die probeert te overleven in een wereld die voor haar vaak te hard, te onveilig, te snel is.
Ja, soms vertelt ze niet de hele waarheid. Soms verdraait ze dingen. Dat is haar manier om zichzelf te beschermen.
Wie ooit met trauma werkt, weet: gedrag ís taal.
Maar de zorginstelling ziet het anders.
“Ze kan hier gewoon niet blijven,” zeggen ze. “Het gedrag dat ze laat zien, dat kan hier niet.”
En ik denk dan: misschien moet de begeleiding geschoold worden.
Want zorg is geen kwestie van passen of niet passen.
Zorg is geen selectie op gedrag.
Zorg is zoeken naar verbinding, naar manieren om iemand te begrijpen, naar het waarom achter wat iemand doet.
Is dat niet juist het probleem van de zorginstelling?
Als een cliënt niet past, moeten we dan de cliënt veranderen — of de manier waarop we zorg verlenen?
Ja, er is gedoe met een andere cliënt. Ja, er is een familie die boos is. Maar onder al dat lawaai zit een vrouw die, ondanks alles, probeert om ergens bij te horen.
En nu dreigt ze opnieuw afgewezen te worden.
Weer verplaatst.
Weer ontworteld.
Ik vind het pijnlijk…
Welke kansen missen we als we vooral reageren op het gedrag, in plaats van te luisteren naar de boodschap erachter?
Welke impact heeft een verhuizing op haar band met begeleiders die ze wél vertrouwt?
Wat doet het met iemand als ze opnieuw moet verhuizen, terwijl ze juist net een beetje gewend raakt aan haar omgeving?
Dit zijn de vragen die bij mij opkomen.
Jullie voelen het al… dit krijgt een vervolg.